نویسنده: برچ بِوِرلی
مترجم: محمدرضا افضلی



 

آسایشگاه: اقامتگاهی برای درمان بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن.
اتم: کوچکترین مقدار از هر عنصر که می تواند در یک واکنش شیمیایی شرکت کند. اتمها از نوترونها و پروتونهای هسته تشکیل می شوند که الکترونها دور آنها می چرخند.
اکتینیم: عنصر فلزی پرتوزا، از فراورده های واپاشی اورانیم، که عدد اتمی آن 89 است.
اورانیم: عنصر فلزی پرتوزا، که در پِچ بِلِند و کانه های دیگر یافت می شود. عدد اتمی آن 92 است.
ایزوتوپ: دو یا چند شکل از یک عنصر، که تعداد نوترونهای هسته های آنها متفاوت است.
بیماری تابش: بیماری ناشی از قرار گرفتن بیش از حد در معرض پرتوهای آلفا، بتا، گاما یا ایکس. نخستین نشانه های آن عبارت اند از تهوع، اسهال و ریزش مو.
پِچ بِلِند: کانه ای که غالباً همراه نقره یافت می شود؛ منبع اصلی تأمین اورانیم و رادیم است.
پرتو آلفا: هسته های هلیم با بار مثبت که توسط ورقه ای از کاغذ یا فویل جذب می شوند. وقتی از هوا عبور کنند آن را به شدت یونیده می کنند، اما برد این هسته ها فقط چند سانتی متر است.
پرتو ایکس: پرتوی که توسط ویلهلم رونتگن (1923-1845) کشف شد. طول موج این پرتو بین طول موج نور فرابنفش و پرتو گاماست.
پرتو بتا: الکترونهای با بار منفی و توان نفوذ بیشتر از پرتو آلفا. برد آنها در هوا از ذرات آلفا بیشتر است، اما وقتی از هوا عبور می کنند، قدرت یونش کمتری دارند.
پرتو گاما: شبیه پرتو ایکس، اما با طول موج کوتاهتر. قدرت یونندگی آن کمتر است اما می تواند در فلزاتی با ضخامت بیشتر نفوذ کند.
پرتوزایی: انتشار انرژی تابشی از ماده، به صورت پرتو های آلفا، بتا یا گاما، در نتیجه ی شکافت هسته های اتم.
پولونیم: عنصر پرتوزای بسیار کمیاب؛ عدد اتمی آن 84 است.
تصفیه: فرایندی فیزیکی که در آن با گذراندن مایع از میان ماده ای متخلخل، ذرات جامد را از آن جدا می کنند.
تقطیر: فرایندی شیمیایی که در آن با جوشاندن مایع و میعان بخار حاصل، مایع مورد نظر را تصفیه می کنند.
توریم: عنصر فلزی پرتوزای نرم؛ ماری کوری تحقیقات خود را با آن شروع کرد. عدد اتمی توریم 90 است.
جایزه نوبل: جایزه ای به ابتکار آلفرد نوبل (1896- 1833) مخترع دینامیت. نخستین بار در سال 1901 در رشته های فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح اعطا شد.
رادیم: عنصر درخشان بسیار پرتوزا که بیشتر در پِچ بِلند و سایر کانه های اورانیم دار یافت می شود. عدد اتمی آن 88 است.
عدد اتمی: تعداد پروتونهای هسته اتم هر عنصر.
عنصر: ماده پایه ی سازنده ی جهان. 113 عنصر وجود دارد که 90 تای آنها طبیعی هستند. بقیه را انسان ساخته است.
کوری درمانی یا رادیم تراپی: مداوای بیماری، به ویژه سرطان، با استفاده از تابش.
گاز پرتوزا: گازی که در نتیجه ی تجزیه یک ماده ی پرتوزا تولید می شود و خود پرتوزاست.
نیمه عمر: زمان لازم برای آنکه نیمی از اتمهای یک ماده پرتوزا دچار واپاشی شوند. نیمه عمر عناصر مختلف از یک ثانیه تا 4510 میلیون سال (تابش آلفای اورانیم 238) تغییر می کند.
منبع : برچ، بِوِرلی، (1385)، ماری کوری: پیشگام شجاع تحقیقات پرتوزایی، ترجمه محمدرضا افضلی، تهران: فاطمی، چاپ دوم